تبدیل‌شدن ریسباف به موزه منطقه‌ای کشور / لزوم استفاده از تجربیات موزه‌داران موفق
تاریخ انتشار: ۱۰ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۰۸۶۹۱
انعکاس واگذاری ریسباف به میراث فرهنگی در رسانه‌ها علاوه بر موج شادی از سوی فعالان و صاحب‌نظران فرهنگی شهر اصفهان، تردیدهایی را به همراه داشت که قرار است در این فضای بزرگ که به‌اندازه موزه لوور فرانسه (بزرگ‌ترین موزه جهان) است به‌عنوان موزه چه اتفاقی بیافتد؟
به گزارش خبرنگار ایمنا، نزدیک به یک قرن است که از عمر بنای ریسباف اصفهان می‌گذرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
انعکاس این اخبار در رسانه‌ها علاوه بر موج شادی از سوی فعالان و صاحب‌نظران فرهنگی، میراثی فرهنگی و هنری شهر اصفهان، تردیدهایی را به همراه داشته است که قرار است در این فضای بزرگ که به‌اندازه موزه لوور فرانسه (بزرگ‌ترین موزه جهان) است به‌عنوان موزه چه اتفاقی بیافتد و آیا این فضای ارزشمند تاریخی همچون برخی از موزه‌ها کشور تبدیل به گورستان اشیا تاریخی با کمترین اثرگذار فرهنگی نشود؟ همین تردیدها باعث شد که بسیاری از صاحب‌نظران و فعالان فرهنگی و میراثی اظهارنظر و راهکارهای متفاوتی برای تأسیس این موزه دهند و حتی برخی از آن‌ها اقدام به تهیه طرح نامه‌های برای تأسیس این موزه شوند؟ اما به‌راستی قرار است چه اتفاقی در موزه ریسباف صورت گیرد؟ و مهم‌تر از همه برای اینکه این موزه تبدیل به یک فضای اثربخش فرهنگی به‌ویژه در حوزه گردشگری و تاریخی شود باید چه کرد؟
ازاین‌رو خبرگزاری ایمنا با برگزاری میزگردی تخصصی تحت عنوان «مجموعه ریسباف و آنچه باید کرد؟» که با حضور علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان، حسین مسجدی، اصفهان پژوه و عضو هیئت‌علمی دانشگاه، محمد عرب معمار، علی عطریان، معمار و مدرس دانشگاه، مهدی تمیزی، هنرمند و صاحب‌نظر هنری، و با حضور برخط رضا دبیری نژاد، کارشناس و صاحب‌نظر در حوزه موزه و موزه‌داری، بهنام ابوترابیان، پژوهنده منظر فرهنگی ایران برگزار شد به بررسی این محورها پرداخت که مشروح مباحث مطرح‌شده را در ادامه می‌خوانید.
علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان اظهار کرد: از گذشته تا امروز کارخانه ریسباف برش‌هایی بر آن آمده است و هم‌اکنون این ملک به چهار پلاک تقلیل پیداکرده است، درواقع ریسباف دارای فضای وسیع‌تری بوده و در سنوات گذشته به دلیل اتفاقاتی همچون ساخت‌وساز و سایر موارد این ملک تقلیل پیداکرده است و آنچه هم‌اکنون از این ملک وجود دارد، زمینی با چهار پلاک ثبتی با هفت هکتار مساحت بالغ‌بر ۴۳ هزار متر عیانی موجود این بنای ارزشمند است.
وی افزود: متأسفانه یکی از تلخ‌ترین اتفاقاتی که درگذشته رخ می‌دهد، صنعت نساجی اصفهان دچار رکود و ورشکستگی می‌شود وی همین امر باعث می‌شود که کارخانه ریسباف هم با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شود و درنهایت به دلیل بدهی این کارخانه از مالک گرفته و به مالکیت بانک ملی واگذار می‌شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان ادامه داد: در سال ۸۷ تا ۸۹ مصوبه‌ای تحت عنوان واگذاری ریسباف به سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی وقت باهدف تأسیس موزه صورت می‌گیرد. در سال ۱۳۹۲ با پیگیری‌های بانک ملی این مصوبه لغو می‌شود که به نظر من عمده‌ترین دلیل این امر به پیگیری نکردن مسئولین و مدیران وقت برمی‌گردد زیرا شواهد و مستنداتی مبنی بر پیگیری مسئولین و مدیران برای تبدیل‌شدن ریسباف به موزه در آن زمان موجود نیست.
وی اضافه کرد: مجموعه ریسباف که بخشی از چهارباغ بالا است به نظر من به‌عنوان یک نقطه هویت‌بخش می‌تواند نقش بهتری را در حوزه‌های مختلف شهرسازی ایفا کند. در سفر سید پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به اصفهان موضوع تبدیل مجموعه ریسباف به موزه برای اولین بار مطرح شد، زیرا اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان به دلیل اینکه ازلحاظ اعتباری و زیرساخت‌ها شرایط انجام این کار را نداشت از بنیاد مستضعفان درخواست کرد، این اقدام را انجام دهد.
ایزدی گفت: به دلیل بحث‌های حقوقی واگذاری ریسباف از دولت به بنیاد مستضعفان امکان‌پذیر نبود تا اینکه آقای ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی مکاتبه‌ای را با آقای مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر اختیار قرار دادن مجموعه ریسباف به وزارت میراث فرهنگی برای تبدیل کردن به موزه انجام داد و با پیگیری‌هایی که از سوی استاندار اصفهان صورت گرفت.
وی ادامه داد: درنهایت ۱۰ روز گذشته کمیسیون اصلی حقوقی نهاد ریاست جمهوری برای بررسی این موضوع برگزار شد که درنهایت منجر به این شد که اکثر اعضا رأی مثبت به احیای مصوبه هیئت‌وزیران در سال ۸۹ مبنی بر تبدیل‌شدن ریسباف به موزه دهند. بر اساس این مصوبه بهره‌برداری و مالکیت زمین مجموعه ریسباف به نام دولت می‌شود و دولت آن را به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی واگذار می‌کند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان تصریح کرد: بر اساس آخرین پیگیری‌های من از آقای علوی، کمیسیون حقوقی نهاد ریاست جمهوری این مصوبه تا پایان این هفته اجرا می‌شود و مکتوب اجرای این مصوبه به استاندار اصفهان اعلام می‌شود.
بانک ملی تصور اشتباه نسبت به واگذاری داشته است
وی اظهار کرد: بانک ملی یک بانک دولتی است، قاعدتاً مبلغی برای مجموعه ریسباف کارشناسی خواهد شد و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ای نت مبلغ را درازای واگذاری به بانک ملی تخصیص خواهد شد و واگذاری کامل موزه ریسباف از بانک ملی به دولت و وزارت میراث فرهنگی کامل حل‌شده است، اما بانک ملی برداشتتان چیز دیگری بود، و به همین دلیل مبلغی را که برای کارشناسی این زمین در نظر گرفتند بر اساس مبلغی زمینی بود که قرار است در آن محدوده ساخت‌وساز شود درصورتی‌که این زمین در سال ۱۳۸۱ به ثبت آثار ملی رسیده است و با توجه به این امر عملاً انتفاعی در حوزه ساخت‌وساز نمکی توان بر روی آن مترقب شد.
ایزدی افزود: یکی از نواقصی که اصفهان با مواجه است، نبود موزه مناسب برای توسعه فرهنگی و گردشگری این شهر است، واقعیت را باید گفت ما از روی ناچاری این مکان‌ها را موزه خطاب می‌کنیم از طرفی باید برای کشورمان ازلحاظ فرهنگی تقسیماتی قائل شویم، اصفهان به‌عنوان قلب فرهنگی حداقل بخشی از تمدنی ایرانی ما واقعاً توان و پتانسیل اینکه یک موزه منطقه‌ای داشته باشد، را دارا است.
وی ادامه داد: خوشبختانه مجموعه ریسباف برای تبدیل‌شدن به موزه منطقه‌ای مناسب است و به‌طورقطع این امر باید با یک طرح محتوای مثبت و درشان موزه منطقه‌ای هم نام اصفهان صورت گیرد و نمی‌توان هم‌اکنون بر اساس اظهار نظرات افراد مختلف برای این ملک ارزشمند تصمیم گرفت و من در پاسخ به اظهارنظر این افراد گفتم در وهله اول باید طرح محتوای مناسب برای تبدیل‌شدن ریسباف به موزه منطقه‌ای صورت گیرد و در کنار آن بادبخش‌هایی همچون نساجی که به این مکان هویت داده است، در کنار سایر هنرها در تبدیل‌شدن به موزه لحاظ شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان اضافه کرد: ما بخشی از تاریخ اصفهان را ناخواسته و یا نادانسته حذف کردیم، ما بخشی از تاریخ اصفهان به‌ویژه از دوره‌های قبل اسلام را کمتر به آن پرداخته‌ایم و شاید یکی از دلایل آن این سات که این شهر فاقد یک موزه در حوزه تاریخی اصفهان بوده است به همین جهت موزه ریسباف علاوه بر اینکه این ضعف‌ها را بپوشاند باید نگاه جدی به منطقه ازجمله چهارمحال بختیاری، کهکیلویه و بویر احمد و اطراف استان اصفهان که فاقد موزه هستند، داشته باشد.
تحلیل محتوا و معماری موزه ریسباف شهرداری اصفهانوی با اشاره به اینکه قرار است تبدیل‌شدن مجموعه ریسباف به موزه با مشارکت شهرداری اصفهان صورت گیرد، تصریح کرد: میزان برآورد اولیه وزارت میراث فرهنگی از تبدیل‌شدن ریسباف، برآورد قابل‌توجهی است و اگر می‌خواهیم درواقع مجموعه ریسباف تبدیل به یک موزه فاخر و مبتنی بر شاخص‌های فرهنگی، تاریخی و هنری شهر اصفهان باشد، نیاز به مشارکت شهرداری اصفهان است که خوشبختانه هم شهرداری اصفهان و هم اعضای شورای شهر اصفهان نسبت به این مسئله دغدغه و اهتمام جدی داشته و دارند.
ایزدی ادامه داد: درواقع تحلیل محتوا و معماری موزه ریسباف توسط شهرداری اصفهان صورت می‌گیرد و من مسر هستم به‌محض واگذاری مجموعه ریسباف به میراث فرهنگی، تحلیل محتوا و معماری این مجموعه برای تبدیل‌شدن به موزه آغاز شود خوشبختانه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور برای تبدیل‌شدن این مجموعه به موزه اعتبارات خوبی در نظر گرفته است که انشالله با مشارکت شهرداری اصفهان این مجموعه دربازه زمانی سه‌ساله تبدیل به موزه منطقه‌ای شود.
رضا دبیری نژاد، کارشناس و صاحب‌نظر در حوزه موزه و موزه‌داری اظهار کرد: تأسیس موزه منطقه‌ای ازلحاظ کارکردی اقدام بسیار مناسبی است، برای اینکه بتوانند برندینگ و شبکه منطقه‌ای ایجاد کنند، اما برای تأسیس این نوع موزه‌ها در کشورمان باید مقداری به شرایط مدیریتی، اجتماعی، اقتصادی و بومی توجه شود.
وی افزود: هم‌اکنون نزدیک به ۱۰ پروژه نیمه کار موزه منطقه‌ای در کشور داریم که سال‌ها بلاتکلیف مانده‌اند و حتی بخش از آن‌ها ساخت‌وسازشان پیش رفته است، اما در عمل اعتباراتی که به این پروژه‌ها اختصاص‌یافته است، باعث نشده که ساخت‌وساز این پروژه‌ها به اتمام برسد حتی برخی این پروژه‌ها بالای ۲۰ سال قدمت دارند به همین جهت تأکید می‌کنم برای تبدیل ریسباف به موزه منطقه‌ای باید روند پروژه‌های موزه‌های منطقه‌ای کشور آسیب‌شناسی شود تا دچار این معضلات مشابه نشود.
مدیر موزه ملک تصریح کرد: سال‌های گذشته برای بررسی و مطالعات ایجاد موزه منطقه‌ای اصفهان به این شهر سفر کردیم و همان سال‌ها پیش تأکید کردیم ساختمانی برای ایجاد موزه منطقه‌ای در اصفهان ساخته نشود زیرا این شهر به‌اندازه‌ای قابلیت در این حوزه دارد درواقع خود شهر اصفهان موزه منطقه‌ای است و باید برای ایجاد موزه منطقه‌ای از قابلیت‌های این شهر استفاده شود.
وی گفت: موزه‌ای که قرار است در شهر اصفهان با عنوان منطقه‌ای یا هر عنوان دیگر ایجاد شود، باید این ویژگی را داشته باشد که بتواند جذابیتی هم‌تراز با جاذبه‌های مطرح گردشگری اصفهان همچون کاخ عالی‌قاپو، میدان و مسجد امام ایجاد کند که بتواند حجم گسترده مخاطب را به سمت خود جذب کند.
دبیری نژاد اضافه کرد: موزه‌هایی در اطراف کاخ چهلستون و کاخ عالی‌قاپو قرار دارند اما وقتی بررسی می‌کنیم درخواهیم یافت این موزه‌ها نتوانستند همچون کاخ چهلستون و عالی‌قاپو گردشگر و افراد را به خود جذب کنند به همین خاطر طراحی موزه به‌جای اینکه طراحی معماری، فضا و ساختمان باشد، طراحی و برنامه‌ریزی فرهنگی است درواقع موزه به‌وسیله موزه پرداز، موزه می‌شود
وی ادامه داد: برخلاف همه رویکردهایی که درگذشته برای تأسیس موزه همچون توجه به طراحی معماری، جانمایی فضا و ساخت‌وساز صورت می‌گرفته است، باید از سوالات و برنامه‌های فرهنگی شروع کنیم که اصفهان چه نوع موزه‌ای می‌طلبد، چه نوع موزه‌ای جواب می‌دهد و چه نوع موزه‌ای مورد استقبال قرار می‌گیرد این نوع مخاطب شناسی و شناخت است که ما را به نتیجه می‌رساند.
کارشناس و صاحب‌نظر در حوزه موزه و موزه‌داری اضافه کرد: به همین جهت برای تأسیس موزه ریسباف باید این جنس سوالات پرسیده و به آن پاسخ داد شاید حتی یک مدل جدیدتر به نام اکونو موزه‌ها و یا به‌عنوان‌مثال موزه‌های زنده می‌توانند این رویکرد فرهنگی را در پیش بگیرند و حتی بتوانند تصویری از اصفهان گذشته تاکنون در دل خود داشته باشند و حتی رویکردی چندوجهی به خود بگیرد.
وی اظهار کرد: مجموعه ریسباف به‌اندازه‌ای وسیع است که اگر بخواهیم یک‌دفعه آن را افتتاح و حتی به سمت افتتاح رویم مطمئناً تبدیل‌شدن این مکان به موزه تحقق پیدا نخواهد کرد به همین جهت من فکر می‌کنم برای مجموعه ریسباف مدل موزه پردازی در پیش‌گرفته شود که پله‌پله پیش رود و هم‌زمان این جوابگو بودن یا نبودن را از دل اجرا به دست آوریم به همین جهت ریسباف باید فاز به فاز یا به‌نوعی تیکه تیکه تبدیل به موزه شود و هم‌زمان بررسی کنیم در طی این مسیر، تبدیل‌شدن به موزه ا به چه اندازه اثربخش و جوابگو بوده است یا خیر؟
دبیرنژاد تأکید کرد: وقتی سابقه موزه‌های موفق در جهان و کشور را بررسی می‌کنیم درخواهیم یافت موزه پردازان بالای سرکار بوده‌اند درواقع این افراد رویکرد کلی را مشخص می‌کردند و به‌تناسب رویکرد گروه‌های معماری، طراحی و اجرا مشخص‌شده است به همین جهت تأکید می‌کنم به‌جای اینکه در بحث ریسباف قالب داشته و بخواهیم موزه منطقه‌ای تأسیس کنیم باید به اثربخشی موزه ریسباف فکر کرد.
وی گفت: موزه‌های مختلف منطقه‌ای در کشور تأسیس‌شده‌اند اما این موزه‌ها در کشور تاکنون موفق نبوده‌اند، من از آوردن اسامی موزه‌ها پرهیز می‌کنم اما به این سوال پاسخ داده شود که این موزه‌ها به چه اندازه توانستند در حوزه گردشگری منطقه‌ای نقش داشته و موفق عمل کنند. این موزه‌ها بعد از افتتاح به‌راحتی به کنار رفتند و نتوانستند برای مردم آن شهر و منطقه جذابیت ایجاد کنند. مشکل این موزه‌ها این بوده که در آن برنامه‌ریزی فرهنگی صورت نگرفته است و مهم‌تر از همه فاقد نیروی انسانی متخصص بوده‌اند.
مدیر موزه ملک گفت: یکی از بحران‌هایی مهمی که موزه منطقه‌ای با آن مواجه هستند، نبود نیروی متخصص به‌اندازه مطلوب است، وقتی این موزه‌ها فاقد این نیروها باشند نمی‌توانند تأثیرگذار در منطقه باشند به همین جهت قبل از اینکه ریسباف تبدیل به موزه شود باید شرایط حضور نیروی متخصص در حوزه موزه‌دار و جاری بودن نگاه و برنامه‌های بلندمدت فرهنگی در آن محقق شود وگرنه این موزه هم سرنوشتی همچون سایر موزه‌های منطقه‌ای کشور نخواهد داشت.
ادامه میزگرد روزهای آتی منتشر می‌شود.
تهیه و تنظیم: کورش دیباج، دبیر سرویس فرهنگ و هنر خبرگزاری ایمنا
کد خبر 670511منبع: ایمنا
کلیدواژه: کارخانه ریسباف کارخانه ریسباف اصفهان موزه ريسباف ميزگرد ايمنا شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان تبدیل شدن ریسباف به موزه مدیرکل میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی تبدیل شدن به موزه مجموعه ریسباف میراث فرهنگی شهرداری اصفهان برای تبدیل شدن حوزه موزه اصفهان صورت موزه ریسباف موزه ها همین جهت منطقه ای شهر اصفهان برای تأسیس تأسیس موزه صاحب نظر ساخت وساز صورت گیرد پروژه ها بانک ملی نوع موزه هم اکنون موزه ای بر اساس سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۰۸۶۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دانشگاه بنگاه اقتصادی نیست/ لزوم تولید دانش کاربردی برای تبدیل به سرمایه
به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمدجواد فرهنگ رئیس مرکز حراست و مشاور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به همراه جمعی از مسئولان ضمن بازدید از امکانات و بخش‌های مختلف اداری واحد رامسر در جلسه هیئت رئیسه این واحد دانشگاهی شرکت کرد.
رئیس مرکز حراست و مشاور ریاست عالی دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اهمیت حضور مجموعه حراست در واحد‌های دانشگاهی اظهار کرد: یکی از وظایف جدی مجموعه حراست صیانت و حفظ سرمایه‌های مادی و معنوی واحد‌هاست تا مدیر آن مجموعه بتواند با خیال راحت فعالیت‌های توسعه‌ای و پیشرفتی انجام دهد.
فرهنگ، هدف اصلی دانشگاه را تربیت نیروی متخصص و متعهد برای کشور دانست و عنوان کرد: در دانشگاه دو هدف عمده و چند هدف فرعی تعریف شده و در زمینه‌های تخصصی موضوع تولید علم و پژوهش و در حوزه تعهد هم مسئله رفتار و کردار انسانی است که در یک شخصیت باید متبلور شود.
وی افزود: نباید به دانشگاه به‌عنوان یک بنگاه اقتصادی و به دانشجو به‌عنوان یک مشتری نگاه کرد و نگاه مشتری‌مداری و درآمدزایی نگاه خوبی نیست.
رئیس مرکز حراست و مشاور ریاست عالی دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به اینکه یک استاد و یک هیئت علمی می‌تواند نظام دانشی را در یک دانشگاه متحول کند، ادامه داد: هدف برای یک مجموعه بسیار مهم است و اگر این هدف برای هرکدام از ارکان مجموعه به درستی تعریف شود ساختار درستی هم متناسب با همان هدف طراحی خواهد شد.
فرهنگ متذکر شد: تولید دانش، تحقیق، پژوهش، انجام طرح پژوهشی و چاپ مقاله توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه به‌عنوان اهداف فرعی در دانشگاه تعریف می‌شوند که در نهایت منجر به دانش‌افزایی در جامعه خواهد شد و هرچه به سمت تولید دانش کاربردی حرکت کنیم آن دانش را تبدیل به سرمایه خواهیم کرد.
همت محمدنژاد سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامسر هم با ارائه گزارشی از این واحد دانشگاهی در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی و تربیتی به تشریح استراتژی‌ها و اهداف تدوین شده در آینده از قبیل افزایش تعداد دانشجو، توسعه و گسترش مدارس سما در مقاطع مختلف تحصیلی، تکمیل پروژه سوله ورزشی و احداث کمپ ورزشی و احداث مهمانسرا پرداخت.
دکتر فرهنگ با حضور بر سر مزار شهدای گمنام دانشگاه آزاد اسلامی واحد رامسر ضمن قرائت فاتحه با آرمان‌های امام و شهدا تجدیدپیمان کرد.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت